TCP/IP Katmanları

Günümüzde kullanılan internetin altyapısı olan TCP/IP, yoğun veri trafiği olan ağlarda yüksek performans gösteren protokoller bütünüdür. TCP/IP modeli, United States Department of Defense birimi olan DARPA tarafından 1970’li yıllarda oluşturulmuş internet erişim kuralları dizisidir. Dünyanın ilk geniş alan ağı ARPANET protokolünden türetilmiştir ve OSI Referans Modeli’ni temel alır.

TCP/IP Katmanları

TCP/IP modeli de OSI Referans Modeli gibi katmanlardan oluşmaktadır.
•Uygulama katmanı
•İletim katmanı
•İnternet katmanı
•Bağlantı katmanı
Bu katmanlar OSI Referans Modeli’ndeki katmanların bir ya da birkaçına karşılık gelebilir.

Uygulama Katmanı

Ağa ulaşmak ve ağ üzerinde iletişim kurmak isteyen tüm yazılımların uygulama katmanında yer aldığı kabul edilir. Bu katmanda yer alan temel protokoller, gündelik yaşamda kullanılan programların nasıl çalıştığını ve bu programların nasıl veri alıp verdiğini belirlemektedir.
Bu katmana ait sıkça kullanılan bazı uygulamalar aşağıda listelenmiştir.
•Telnet veya uzaktan erişim
•Web sayfalarını göstermek için tarayıcı desteği
•Dosya transfer uygulamaları
•Elektronik posta uygulamaları
HTTP, SMTP, FTP, SNMP gibi protokoller bu katmanda yer alırlar.

İletim Katmanı

Ulaşım katmanın temel işlevi, uygulama katmanından gelen veriyi ihtiyaç duyulduğunda küçük paketlere ayırıp ağ katmanına göndererek istemciye bu parçaların doğru bir şekilde ulaştığından emin olmaktır. Ulaşım katmanı, uygulama katmanı tarafından ihtiyaç duyulan her taşıma bağlantısı için soket adı verilen sanal ağ bağlantısı
oluşturur.
Soket, TCP/IP’ de bir bağlantıyı simgeleyen sanal bir yapıdır. İnternet’te ana sistemler arasında güvenilir, çift yönlü, kalıcı, noktadan- noktaya ve akış tabanlı bağlantılar için kullanılır.
Bir soket 7 temel işlemi gerçekleştirebilir.
•Uzaktaki bir makineye bağlanma
•Veri gönderme
•Veri alma
•Bir bağlantıyı kapatma
•Bir yerel bağlantı noktasına bağlanma
•Gelen veriyi dinleme
•Bağlantı noktasına uzak makinelerden gelen bağlantıları kabul etme

DCCP, SCTP, SPX, TCP ve UDP protokolleri iletim katmanına ait protokollerden bazılarıdır.
Farklı uygulamalar aynı anda TCP/IP bağlantısını kullanabilir. İletim katmanı protokolleri, başlık bilgilerine uygulamayı belirten ve port adı verilen kimlik bilgisi ekler. Uygulamalar kullandığı protokollere göre kendileri için ayrılmış port numaralarını kullanırlar. Örneğin dosya transferi için FTP protokolü ve 20 ve 21 numaralı portları, eposta için SMTP protokolü ve 25 numaralı port ve http için 80 numaralı port kullanılmaktadır.

İnternet Katmanı

Ağ katmanı olarak da adlandırılan internet katmanı, paketlerin ağ üzerindeki hareketlerini düzenler. Paketin istenilen noktaya ulaşması için rota belirler ve arada geçilecek sistemler ve geçiş yollarının bu paketi doğru yere ulaştırması için kendi başlık bilgisini bir üst katmandan gelen veriye ekler [4]. IP (IPv4, IPv6), ICMP, ICMPv6, IGMP ve IPsec, bu katmanda kullanılan protokollerden bazılarıdır.

Bağlantı Katmanı

TCP/IP modelinin en alt katmanı olan bağlantı katmanı, iletilmeye hazır veriyi haberleşme kanalından iletmek için kullanılır. Bu katmanda ağ bağlantı cihazları, ağ bağdaştırıcıları, tekrarlayıcılar, yönlendiriciler ve kablolar gibi ağın fiziksel yönü ile ilgili araçlar bulunur.

TCP/IP Modelinde Sık Kullanılan Protokoller

TCP/IP modeli kapsamlı bir iletişim protokolü olmasına rağmen içerdiği protokollerin tamamı günlük hayatta kullanılmaz. Özellikle internetin yaygın olarak kullanılması, web tarayıcıları ve e-posta programları gibi uygulamaların günlük hayatta geniş kitleler tarafından kullanılmasını beraberinde getirmiştir. Bu uygulamalar belirli protokoller dahilinde çalışması bazı protokollerin ön plana çıkmasına neden olmuştur. HTTP, IP, DHCP, UDP ve TCP sık kullanılan protokollerden bazılarıdır.

HTTP

HTTP, istemcinin sunucudaki dosyalara ya da diğer kaynaklara istek gönderebilmesini sağlayan protokoldür. İstem, bu protokolü kullanarak birkaç çeşit istekte bulunabilir. Bunlardan en sık kullanılanları sırasıyla veriyi isteyen ve gönderen GET ve POST istekleridir. Sunucu isteği aldığında durum bilgisini içeren başlığı (header) istenen dosyaya ekler, istemciye gönderir ve bağlantıyı kapatır. HTTP mesajı istek ve cevaplardan oluşur. İstek mesajında istek satırı ve istek hakkında bilgi içeren başlık satırları bulunur. Cevap mesajı ise cevap satırı bu satırı takip eden başlık satırları ve gövdeden oluşur. Mesajın gövde kısmı ve başlık kısmı boş bir satır ile ayrılır.

Kaynak