OSI Referans Modeli, OSI Referens Katmanları

OSI Referans Modeli

OSI, International Organization for Standardization (ISO) ve ITU-T tarafından, ağ ortamını standart hale getirmek geliştirilmiş bir modeldir. 1978 yılında geliştirilen bu model 1984 yılında OSI Referans Modeli olarak yayınlanmıştır. Bu model kısa sürede kabul görerek yaygınlaşmış ve ağ sistemleri için bir kılavuz olmuştur. OSI Referans Modeli’nin amacı, farklı üreticilerin ürünlerinin birbirleri ile haberleşmesi için genel bir protokol oluşturmaktır. Bu modeli kullanan cihazlar, üreticiden bağımsız olarak birbirleri ile iletişim kurabilmektedir. OSI Referans Modeli, yedi katmandan oluşmaktadır. Veri, her katmanda protokoller dahilinde işlenip bir alt katmana gönderilmektedir.

OSI Referans Modeli Katmanları

OSI Referans Modeli’nde her katmana dair farklı protokoller mevcuttur. Bu katmanlar aşağıda listelenmiştir.
• Uygulama katmanı
• Sunum katmanı
• Oturum katmanı
• Taşıma katmanı
• Ağ katmanı
• Veri bağlantı katmanı
• Fiziksel katman

Uygulama Katmanı

Uygulama katmanı, programların ağı kullanabilmesi için araçlar sunar. Bilgisayar uygulaması ile ağ arasındaki arabirim görevini yerine getirmekte ve uygulamaların ağ üzerinde çalışmasını sağlamaktadır. Katmanların sıralanışında kullanıcıya en yakın olanıdır. Sadece bu katman diğer katmanlara servis sağlamaz. HTTP, SMTP, POP, SNMP, FTP, Telnet, NFS, NTP, SSH, GTP ve SDP protokollerini içerir.

Sunum Katmanı

Sunum katmanının görevi, yollanan verinin karşı bilgisayar tarafından anlaşılabilir halde olmasını sağlamaktır. Böylece farklı programların birbirlerinin verisini kullanılabilmesi mümkün olur. DOS ve Windows 9x, metin tipli veriyi 8 bit ASCII olarak kaydederken, XP tabanlı işletim sistemleri 16 bit Unicode ‘u kullanmaktadır. Sunum katmanı bu gibi farklılıkları ortadan kaldırır. Sunum katmanı ayrıca verilen sıkıştırılmasından da sorumludur ve genel olarak Hoffman kodlama sistemini kullanmaktadır.

Oturum Katmanı

Oturum katmanı, bir cihazın birden fazla cihazla aynı anda iletişim içinde olduğu durumlarda doğru cihazla iletişim kurmasını sağlar. Uygulamalar arasındaki bağlantıları kurar, yönetir ve sonlandırır. Bu katman yardımı ile farklı bilgisayarlardaki kullanıcılar arasında oturumlar kurulması sağlanır. Bu işlem oturumların kurulmasını, yönetilmesini ve bitirilmesini içerir. Örneğin A bilgisayarı B üzerideki yazıcıya yazdırırken, C bilgisayarı B üzerindeki diske erişiyorsa B hem A ile olan, hem de C ile olan iletişimini aynı anda sürdürmek zorundadır. Bu katmanda çalışan NetBIOS ve Sockets gibi protokoller farklı bilgisayarlarla aynı anda olan bağlantıları yönetme imkânı sağlarlar. Named Pipes, NetBIOS, SIP, SAP, SDP protokolleri bu katmana aittir.

Taşıma Katmanı

Taşıma katmanının görevi üst katmanlardan gelen veriyi ağ paketi boyutunda parçalara bölmektir. Taşıma katmanı alt katmanlar ve üst katmanlar arasında geçit görevi görür. Alt katmanlar verinin ne olduğuna bakmandan karşı tarafa yollama işini yaparken üst katmanlarda kullanılan donanım ile ilgilenmeden verinin kendisini işleyebilirler.

Ağ Katmanı

Ağ katmanı, veri paketinin farklı bir ağa gönderilmesi gerektiğinde pakete yönlendiricilerin kullanacağı bilginin eklendiği katmandır. Bu katman, sunucular arası yönlendirme dahil olmak üzere kaynaktan hedefe paketin iletilmesinden sorumludur. IP, ICPM, IPsec, ARP, RIP, OSPF, BGP protokollerini içerir.

Veri Bağlantı Katmanı

Veri bağlantı katmanı, donanım katmanına erişmek ve kullanmak ile ilgili kuralları belirler. Veri bağlantı katmanının büyük bir bölümü ağ kartı içinde gerçekleşir. Bu katman ağ üzerindeki diğer bilgisayarları tanımlama, kablonun o anda kim tarafından kullanıldığının tespit etme ve fiziksel katmandan gelen verinin hatalara karşı kontrolü görevini yerine getirir. Ayrıca veri bağlantı katmanında paketlere boş bitler eklenir. Bu sayede veriler standart bir uzunluğa ulaşmış olur. Ethernet, Token Ring, FDDI, PPP, HDLC, Frame Relay, ATM ve Fibre Channel protokollerini içerir.

Fiziksel Katman

Fiziksel katman verinin hat üzerinden aktarılması için gerekli olan işlevleri kapsamaktadır. Bu işlevler donanım özelliklerini belirleme, kodlama ve işaret üretimi, bilgi iletimi ve kabulü, bağlantı ve fiziksel ağ tasarımıdır. RS-232, V.35, V.34, T1, E1, 10BASE-T, 100BASE-TX, ISDN, SONET, DSL ve 802.11a/b/g/n protokolleri bu katmana aittir.

Kaynak