Bilgi Ekonomisi Terimleri

Ekonomi Nedir?

Ekonomi, insanların yaşayabilmek adına üretme ve ürettiklerini bölüşme biçimlerinin ve bu eylemlerinden doğan ilişkilerin tümünü inceleyen bilim dalıdır. (TDK)

Ekonomi, mal ve hizmetlerin üretim, değişim ve tüketim süreçlerinde, birey ve birey gruplarının eylemlerini incelen toplumsal bilimdir.

Ekonomi biliminin tanımları farklılık göstermektedir. 2 ünlü iktisatçının (Adam Smith ve Alfred Marshall) ‘Ekonomi Nedir?’ sorusuna verdikleri cevap şöyledir:

Adam Smith (Ulusların Zenginliği)

• Kapitalist sistemin temelini oluşturmuştur.
• Servet elde etmek için yapılan tüm çalışmalar ekonomi biliminin inceleme alanına girmektedir.
• Ekonomik dünyayı, milyonlarca insanın kendi arasında oluşturdukları ve iş bölümü içinde üretimde bulundukları bir atölyeye benzetmiştir.

Alfred Marshall

• Ekonomi, sonsuz olan insan ihtiyaçlarını var olan kıt kaynaklarla karşılamasına ilişkin konuları kapsar.
• Ekonomi bilimi, insanların refahlarının sağlanması yolunda harcadıkları çabaları, her türlü araç ve ölçülerle açıklayan bir bütündür.

Sonuç olarak ekonomi bilimi, kısıtlı kaynaklar ile hangi malın, kimin için, ne miktarda üretileceği ve kimler tarafından tüketileceği sorularına ve fiyatın oluşum mekanizmasını algılamaya çalışan bir bilim dalıdır.

Ekonomi bilimi çeşitli sorulara yönelik cevapları, Mikro ve Makro İktisat (Ekonomi) başlıkları altında aramaktadır.

Mikroekonomi: Birey, firma, endüstri gibi daha küçük ekonomik birimlerin iktisadi davranışlarını inceler (Fiyat oluşumu, üretici-tüketici dengeleri, piyasalar, arz-talep, vb.).

Makroekonomi: Ekonomiyi toplu halde bir bütün olarak ele alır (Milli gelir, enflasyon, dış̧ ekonomik ilişkiler, ekonomik büyüme ve kalkınma, para ve bankacılık, borçlanma).

Temel Kavramlar:

1. İhtiyaç
2. Üretim
3. Mal
4. Fayda
5. Değer
6. Kıtlık
7. Fiyat
8. Para
9. Talep
10. Arz
11. Enflasyon

1-İhtiyaç :

 İhtiyaç, karşılanmadığı zaman acı ve üzüntü̈, karşılandığında ise mutluluk (haz) veren bir duygudur. İhtiyaçlar

• Sayıca sonsuzdur 0
• Tatmin edilince doyuma ulaşır
• Şiddet dereceleri farklıdır
• Rakiptir
• Birbirlerini tamamlar
• Zamanla alışkanlık halini alabilir.

2-Üretim

Üretim faktörlerinin (kaynaklarının) bir araya getirilmesi suretiyle insanların ihtiyaç̧ duyduğu mal ve hizmetlerin oluşturulması faaliyetidir.

Üretim Faktörleri:

• Emek (İşgücü)
• Girişimci (Müteşebbis)
• Doğal Kaynak (Hammadde)
• Sermaye (Kapital)

3-Mal İhtiyaçları:

 karşılayan ve somut olan her şeye mal denir. Hizmet, insanların ihtiyacını karşılayan ve soyut olan işlerdir.

Malların Sınıflandırılması :

Grup sınıflandırma:

• Hammadde: Doğadan elde edildikten sonra işleme tabi tutulmayan ve şekil değişikliğine uğra
• Ara Malı: Hammaddenin işlemden geçirilmesiyle elde edilen ve nihai mal üretiminde kullanılan mal. • Nihai (Tamamlanmış, Tüke7me Hazır) Mal: Tüketilmesi için başka bir işleme gerek duyulmayan mal.

Grup sınıflandırma:

• Tarım Malı: Tarımdan elde edilen ve işlenmemiş̧ olan mal.
• Sanayi Malı: Doğadan ya da tarımdan elde edildikten sonra işleme tabi tutulan mal.

Grup sınıflandırma:

• Üretim Malı: Üretken nitelikte olup, başka malların üretiminde kullanılan mallara denir.
• Tüketim Malı: Tüketicinin ihtiyacını karşılayabilmek için tüketmiş̧ olduğu mallara denir.

Grup sınıflandırma:

• Dayanıksız Tüketim Malı: Tüketildiğinde tükenen ve mal olma özelliğini yitiren, dolayısıyla bir daha aynı ih4yacı karşılayamayan mal.
• Dayanıklı Tüketim Malı: Ekonomik kullanım ömrünce aynı ihtiyacı karşılayan, tüketildiğinde mal özelliğini kaybetmeyen mal.

4-Fayda:

Fayda, bireylerin mal ve hizmet tüketmeleri sonucu elde e6kleri haz ve tatmin duygusudur. Fayda, malların insan ihtiyaçlarını karşılayan bütün mallar faydalıdır.

5-Değer (Kıymet) :

Mal ve hizmetlere verilen öneme “değer” denir. ,

• Bir malı elde etmek için karşılığında bedel ödeniyorsa bu mal değerlidir.
• Değer göreceli bir kavramdır, bir malın değeri kişiden kişiye göre değişebilir

6-Kıtlık:

Kıtlık, üretim kaynaklarının sonsuz insan ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılamakta yetersiz kalmasıdır.

7-Fiyat:

Fiyat, bir mal ya da hizmetin elde edilmesi için bunların karşılığında verilen bir miktar paradır. Değişim oranıdır yani bir mal ya da hizmet için uygun görülen parasal değerdir

8-Para:

Para, her mal veya kıymetli satın alma gücü olan bir varlıktır. Para, üretici ve tüketicilerin piyasalarda karşılaşarak alışveriş̧ yapabilmelerini sağlayan değişim aracıdır.

9-Talep:

Talep, istek ya da özlemin belirli bir satın alma gücüyle desteklenmesidir.

Talep Yasası: Malın fiyat artıkça talebinin azalması, fiyat  azaldıkça talebinin artması.

10-Arz

Arz, piyasaya mal sürülmesidir. Arz sabitken, talep artarsa fiyat da artar. Talep fazlası oluşur. Talep azalırsa, fiyat da azalır. Arz fazlası oluşur.

11-Enflasyon:

 Enflasyon, bir ekonomide para miktarının yine o ekonomideki mal ve hizmet miktarına göre daha fazla artması nedeniyle ortaya çıkan sürekli ve önemli bir terimdir.