Kütüphaneler Arası İşbirliği Alanları

Kütüphaneler Arası İşbirliği Alanları bir kaç kısımdan oluşmaktadır. Yazının sonunda tam metin pdf dosyası bulunmaktadır.

Toplu Katalog Oluşturma İşbirliği

İki veya daha fazla kütüphane ve bilgi merkezinin koleksiyonlarının tamamının ya da bir kısmının kayıtlarını bir araya getirilerek
oluşturulan kataloga “toplu katalog” denir. Genellikle toplu kataloglar süreli yayınları kapsamaktadır. Özel, toplu katalogların hazırlanmasının amaçlarını üç grup içinde toplamıştır.

• Bir yayının hangi kütüphane veya bilgi merkezlerinde bulunduğunu belirlemek,
• Ulusal ve uluslararası kaynak değişimlerini kolaylaştırmak,
• Bilgi kaynaklarının satın alınması işlemini düzenlemek, tekrarları önleyerek bu kaynakların satın alınması için ayrılan paranın en iyi şekilde kullanılmasını sağlamak.

Teknolojik gelişmelerle birlikte kütüphaneler sahip oldukları kaynakları elektronik ortama aktarmaktadırlar. Bu da toplu katalog oluşumunu kolaylaştırmaktadır. ULAKBİM kendi süreli yayınlar listesinin yanı sıra ODTÜ, Hacettepe ve Bilkent üniversitelerinin süreli yayın listelerini de içeren toplu katalogu Ağustos 1997’de ULAKBİM web sayfası aracılığıyla kullanıma açmıştır.

Belli standartlar ışığında diğer kütüphaneler ve bilgi merkezlerinin süreli yayın koleksiyon bilgilerinin sisteme eklenerek geliştirilmesi düşünülmesi gereken önemli bir konudur.

Belge Sağlamada İşbirliği:

Belge sağlama kütüphane koleksiyonunda yer almayan makalelerin diğer kütüphanelerle işbirliği yapılarak sağlanmasıdır. Kütüphane ve bilgi
merkezlerinde oluşturulacak olan toplu kataloglar sayesinde hangi kütüphanenin hangi kaynaklara üye olduğu görülmektedir. Böylece yurt içinde bulunan bir kaynağın yurt dışından sağlanması engellenmiş olacaktır. Bu sayede ekonomik avantaj sağlanacaktır. Belgenin yurt
içinden sağlanması ise kütüphanelerarası işbirliğine gidilmesiyle olanaklıdır.

Ülkemizde YÖK Dokümantasyon Merkezi kullanıcıları için belge sağlama hizmeti vermiştir. Günümüzde ULAKBİM, Hacettepe, ODTÜ, Gazi Üniversiteleri arasında işbirliğine giderek üç gün içinde belge sağlamaktadır.

Derme Geliştirme İşbirliği:

Bilgi kaynaklarının fiyatlarının sürekli artış göstermesi
kütüphanelerin tüm kaynaklara sahip olmasını engellemektedir. Ortak derme geliştirmede izlenecek yaklaşımlardan biri; herkesin kendisi için “vazgeçilmez” olarak tanımladığı kaynaklar dışında kalan kaynakları, katkıda bulunulan ortak bir bütçe tarafından ortak bir derme içinde tutmak ve buradan kullanıcıların erişimine açmaktır. Ülkemizde her ne kadar mevzuat, ortak derme geliştirme faaliyetlerinin önünde bir engel olarak yer almaktaysa da, bütçe ve personel sorunları bu konuda çalışmalar yapılması gereğini gözler önüne sermektedir.

Bu nedenle kütüphaneler kendi gereksinim duydukları koleksiyon dışındaki kaynakları diğer kütüphanelerle ortaklaşa çalışarak elde etmektedirler. Bu çalışma fiyatı pahalı olan kaynakların alınmasını ve herhangi bir kütüphanede kopyasının bulunmasın içerir.

Elektronik Kaynakların Kullanımında İşbirliği:

Elektronik kaynaklarda işbirliği kütüphanelerin elektronik kaynakların kullanım iznini alırken maliyeti düşürmek amacıyla yapılmaktadır. Kütüphaneler, konsorsiyum’a üye olarak elektronik kaynakları satın almak
yerine onlara erişimi tercih etmektedir. Aynı zamanda yayıncılar bir derginin basılı kopyasına abone olduğunda derginin elektronik kopyasını internet aracılığıyla erişim olanağı sunmaktadır.