ENTELEKTÜEL SERMAYE

ENTELEKTÜEL SERMAYE

ENTELEKTÜEL SERMAYE, Bilgi çağında öğrenmenin hayati değeri ortaya çıkmıştır. Gelecekte var olabilmek için şirketler, varlıklarını somut varlıklar yerine soyut varlıklara yani entelektüel varlıklara yönlendirmektedir.

Entelektüel sermaye; insan, organizasyon ve bu ikisi arasındaki ilişkilerden oluşmaktadır. Şirketlerin başarısı, insan ve organizasyonları iyi yönetmekten geçmektedir.

İlk olarak 1969’da Galbraith tarafından kullanılan entelektüel sermaye ifadesi işletme içindeki zihinsel süreçlere ve bu süreçlerin yaratıcılığa ve işletmeye yarar getirecek şekilde dönüştürülmesinin önemine değinmek suretiyle ortaya koyulmuştur.

Entelektüel sermaye, “paketlenmiş yararlı bilgi” olup bunlar organizasyon süreçlerini, teknolojilerini, patentleri, çalışan kabiliyetlerini ve müşterileri, tedarikçileri ve paydaşları ile ilgili bilgileri kapsar.

Stewart, entelektüel sermayeyi, bir işletmenin görünmez değerleri olarak ifade etmiş olup; bu görünmez değerler, Stewart’a göre işletmenin kollektif beyin gücüdür ve zenginlik oluşturma sürecinde kullanıma sokulabilen materyali içine almaktadır. Bu materyal; veri, bilgi, entelektüel varlık ve deneyimden meydana gelmektedir.

“Entelektüel” kelimesi, kaynağı batı dillerine dayanan ve bilim, sanat ve
kültür alanlarında yüksek seviyede eğitim görmüş kişi veya aydın kesimini ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. Sermaye ise bakış açısına göre farklılık göstermektedir.

Muhasebe açısından sermaye

Muhasebe açısından sermaye, “işletmelerin sahip oldukları her türlü iktisadi kıymetlerin kaynağı” şeklinde ifade edilirken; işletme bilimi açısından ise “işletmenin amaçlarına ve üretim gayretlerine uygun olarak sahip olduğu tüm maddi olan ve olmayan varlıkların toplamıdır.

Entelektüel sermaye kavramı, son yıllarda teorik ve endüstriden uygulamalı yayınlar, Journal of Intellectual Capital isimli derginin yayınlanması ve bu konuya odaklanan World Congress on Intellectual Capital and Innovation isimli kongrenin sürekli olarak düzenlenmesiyle popülerlik ve yaygınlık kazanmıştır.

Genel kabullere göre entelektüel sermayenin insan sermayesi, organizasyonel sermaye ve ilişkisel sermaye olmak üzere üç temel alt bileşenden oluştuğu kabul görmektedir. Bu üç sermaye birleşerek şirketleri rakamsal oranların çok üzerine taşımaktadır.

İnsan sermayesi, entelektüel sermayenin en önemli bileşenlerindendir.
Çalışan zihninde değişik bilgiler bulundurur ve çalışan kurumdan ayrılırsa örtük bilgiler de onunla beraber gider. Örtük bilgi kayıtlı hale getirilerek işletmeye kalabilir

Organizasyonel sermaye, bilginin organizasyonun malı haline gelmesini
sağlar. Organizasyonel sermaye, şirketin şu an ki durumunu ve gelecekteki
durumunu göstermektedir. Her işletmenin kendine ait organizasyonel sermayesi vardır.

Teknoloji, patent ve yayınlar organizasyonel sermayenin belli başlı
konularıdır. Şirket kültürü, misyon ve vizyonu organizasyonel sermayeni
geliştirilmesinde temel bileşenler olarak görülmektedir.

İlişkisel sermaye, kurum ile ürünü satın alan müşteri arasındaki ilişkiler
bütünü ve müşteri memnuniyeti, malın teslimi ve satış sonrası hizmetleri içine almaktadır. Bütün çaba müşteriyi memnun etmek ve yeni ürün satmak içindir

Kurumlar gelecekte var olabilmek ve sürdürülebilir rekabet için, bilgi
yönetimi ve entelektüel sermaye konularına hassas yaklaşmalıdır. Bir işletmenin entelektüel sermayesini artırması, hem içerideki hem de dışarıdaki bilgi akışını iyi şekilde yönetmesine bağlıdır.

Araştırmacılar entelektüel sermayeyi farklı çalışmalarda farklı isimler vererek kullanmaktadır. Bu isimlendirmelerde temel olarak maddi olmama ve görülmeme öne çıkmaktadır. Görülmeyen ama işletmeye değer kazandıran bilgi entelektüel sermayedir.

Kaynakça

TOKCAN, H. (2005). BİLGİNİN ÜRETİMİ VE KULLANIMI AÇISINDAN BİLGİ YÖNETİMİ: ÜNİVERSİTE’DE AKADEMİK YÖNETİCİLERİN BİLGİ YÖNETİMİ ALGILARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI , KIRIKKALE . Haziran 12, 2020 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=WY5CM7tPNE2z_YM6pBu0tyIWLShkz0lv82wKY8hBQdv4Bofd0UPMKn_TuRdpvnYu adresinden alındı