Türkiye Eğitim Müzeleri

Türkiye Eğitim Müzeleri

Türkiye Eğitim Müzeleri; Türkiye’de 1980-2016 yılları arasında faaliyet gösteren eğitim müzeleri ile ilgili tanıtıcı bilgilere yer verilmektedir. Türkiye’de bu dönemde açılan eğitim müzeleri, bir İstanbul’da, üç Ankara’da ve bir İzmir’de olmak üzere beş adettir. Günümüz itibari ile üç eğitim müzesi hizmet vermektedir. Kültür Bakanlığı’na bağlı Ankara Eğit-Der Eğitim Müzesi tamamen kapanmış, İzmir Cumhuriyet Eğitim Müzesi bakıma alınmıştır.

İstanbul Cumhuriyet Eğitim Müzesi

Müze, 30.03.1998 gün ve B08.0.MÜB.037.02.00/667 sayılı emirle, Sultanahmet Endüstri meslek Lisesi’nin bahçesindeki Tarihi Kılıçhane Binası’nda kurulmuştur.

Cumhuriyet Eğitim Müzesi’nde sergilenen eşyalar, İstanbul’daki tarihi okullar taranarak, eğitim tarihinin son 150 yıllık döneminde kullanılan ders araç, gereç ve malzemelerle belgeler derlenerek oluşturulmuştur.
Hafta içi ücretsiz olarak ziyaretçilere açık olan Cumhuriyet Eğitim Müzesi’ni ağırlıklı olarak ilköğretim ve ortaöğretim öğrenci ve öğretmenleriyle veliler ziyaret etmektedir.

Müzeyi yükseköğrenim öğrencileri özellikle üniversitelerin “Müzecilik Bölümü” öğrencileri de ziyaret etmektedir. Müze, Sultanahmet’te müzelerin yoğun olduğu bir bölgede bulunması nedeniyle yabancı turistler tarafından ilgi görmektedir.

Ankara Atatürk Eğitim Müzesi

Atatürk’ün doğumunun 100. yılı olan 1981’de hizmete açılan müze, MEB Beşevler Kampüsü I blokta hizmet vermektedir. Türk eğitim tarihi ile ilgili belge, eşya, kitap ve Baş Öğretmen Atatürk arşivi bulunmaktadır.

Atatürk arşivi içinde, Ankara Gazi Kız Numune Mektebi’ne (Atatürk İlkokulu), Atatürk tarafından 1925’te hediye edilen Kur’an-ı Kerim, Ankara Kız Lisesi’nde imzaladığı not cetvelleri, Atatürk’ün yazdığı geometri kitabı, Gazi Eğitim Enstitüsü’nün inşasını denetlerken içtiği kahve fincanları, okul ziyaretlerinde imzaladığı şeref defterleri, öğrenciler ile çektirdiği fotoğraflar yer almaktadır.

Portre sanatının Türkiye’deki ilk ve en önemli temsilcisi olarak nitelenen 1914 Kuşağı ressamlarından Feyhaman Duran’ın ve öğrencilerinin yaptığı tablolar, bir kısmını İbrahim Müteferrika’nın bastığı 19.y.y.dan kalan nadir kitaplar, ders kitapları, Cumhuriyet’in ilk yıllarına ait okul, eğitimci ve öğrenci sayılarını gösteren tablolar, milli eğitim bakanları portre fotoğrafları gibi pek çok belge sergilenmektedir.

Ankara 75. Yıl Cumhuriyet Eğitim Müzesi

Ankara Sıhhiye’de Strasburg Caddesi’nde bulunan müze 1998’de açılmıştır. Koçak müzenin kuruluş aşamasını şu şekilde açıklamaktadır. “Cumhuriyetimizin 75. yılı kutlamaları ve Atatürk’ün ölümünün 60. yılı anma törenleri çerçevesinde yapılmakta olan etkinliklerin yanı sıra; Türk tarihinde özellikle Cumhuriyet Dönemi’nde eğitimde kaydedilen gelişmeleri belgeleri ile görebilmek, çocuklarda ve gençlerde milli kültür varlıklarını koruma alışkanlığı kazandırmak ve tarih bilincinin anlaşılmasına, değerinin ve öneminin bilinmesine katkı sağlamak amacı ile kurulmuştur.

Kuruluş aşamasında bir müze komisyonu oluşturularak, çalışmalar 1
Haziran 1998 tarihinde başlamıştır. Komisyon gerekli bilgi belge toplama, derleme okulları dolaşma, koordinasyonu sağlama, ilgili kişi ve kuruluşlarla görüşme, resmi prosedürü takip etme, sergileme, konservasyon, restorasyon, envanterleme, demirbaş kaydı yapma, Osmanlıca metinleri çevirme, eserleri sergilenecek biçimde hazırlayıp, seksiyonları ve vitrinleri düzenleme işlerini 4 Kasım 1998 tarihine kadar tamamlayıp, müze ziyarete hazır hale getirilerek, açılışı gerçekleştirilmiştir”

Ankara Eğitim Derneği Müzesi

Müze, 17 Nisan 1995’de eğitimle ilgili ürünlerin, belgelerin derlenmesi amacıyla Ankara Eğit-Der tarafından Dikmen’de bir apartman dairesinde açılmıştır. Müzenin kuruluşunda, derneğin yanında, MEB ve Kültür Bakanlığı’nın ilgili Genel Müdürlükleri, Çankaya Belediye Başkanlığı’nın destek ve yardımları olmuştur.

2006 yılında desteklerin kesilmesi nedeniyle kapanan müzenin nesneleri Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası’na devredilmiştir. Günümüzde bu nesneler sendikanın arşivinde korunmakta ve araştırmacıların kullanımına sunulmaktadır.

Müzenin kuruluş amacı, eğitim ile ilgili düşün ürünlerini ve belgeleri derlemek, kalıcılığını sağlamak; bunları, öğrencilerin, eğitimcilerin, araştırmacıların, kullanımına sunmak olarak tanımlanmaktadır.

İzmir Cumhuriyet Eğitim Müzesi

Müze İzmir’in Karataş semtinde, eski bir Ermeni okul binasında 29.11.1995 tarihli, 8955 sayılı M.E.B. onayı ile kurulmuştur. İzmir’in özellikle Cumhuriyet sonrası eğitim kültürü konusu ile ilgili araç, gereç, dokümanlar, Türk Eğitim Tarihi ile ilgili belge, eşya, okul programları, ders araç ve gereçleri, ders kitapları, okul ve öğrenci fotoğrafları, resim albümleri, öğrenci dosyaları, karne ve diplomalar, 19. ve 20. yüzyıllara ait medrese icazetnameleri, Başöğretmen Atatürk’e ait fotoğraf, eşya ve orijinal belgeleri sergilemektedir.

Kaynakça

ÖZBEN, G. Ç. (2017). TÜRKİYE’DE EĞİTİM MÜZELERİ: SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MÜZE YÖNETİMİ BİLİM DALI, İSTANBUL. Mayıs 26, 2020 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=RrI-Krk3A-RkF4YfHofuk_lt7WipYs80-HgBACCZUdSu56wEyAKKQbeSJS1m4KT5 adresinden alındı