Bilgisayar Okuryazarlığı

Bilgisayar Okuryazarlığı

Bilgisayar Nedir

Bilgisayar gerek sayısal gerekse alfabetik verileri işleyen elektronik bir aygıttır.

Bilgisayar, verileri belirli bir program mantığı içinde okuyarak, onları kendi anlayabileceği bir dile çeviren ve sonuçları kullanıcıya sunan, ayrıca verileri saklayabilen ve belleğinde tutabilen elektronik bir araçtır.

Bilgisayar Okuryazarlığı

Bilgisayar kullanma yeteneği,

Çeşitli amaçlara ulaşmada bilgisayarı ve programları denetleme, bilgisayarı, bilgiyi elde etmede, iletişim kurmada ve sorun çözmede kullanma yeteneği,

Bilgisayar ile ilgili temel bilgileri bilmek ve bilgi kaynağı olarak kullanabilmek.

Bilişim konusundaki temel kavramları anlayıp, temel bilgisayar programlarını kendi mesleği içerisinde kullanmak.

Günlük yaşam kalitesi artırabilmek, temel bilgisayar bilgilerini öğrenme, bilgiye ulaşma, bilgisayar teknolojilerini takip edip yorum yapabilme.

Bilgisayar donanımını, yazılımları ve uygulama programlarını anlama ve taktir etme.

Bilgi toplumunda yaşayan bir bireyin bu çağda yaşamanın bir gereği olarak başarılı ve etkin olabilmesi için bilgisayarla her ne yapması gerekiyorsa onu bilmesi ve bilgisayarlar hakkında bir bilgiye sahip olmasıdır.

Cole ve Kelsey’in makalelerinde yer verdiği bilgisayar okuryazarlığı
kavramı değişik zamanlarda yapılan tanımlamalara göre; Mackey 1992’de bilgisayar okuryazarlığını çok genel olarak “bilgisayar kullanabilme” olarak tanımlarken Bork 1985’te “minimum bilgiyle bilgisayarı nasıl kullanabileceğini bilme yetisi” şeklinde bir tanım getirmiştir. Hunter 1983 yılında yaptığı tanımla aslında bilgisayar okuryazarlığının yıllara göre pek de anlamını yitirmediğini bize göstermektedir.

Hunter bilgisayar okuryazarlığını, “zaman ve kişiler değişse de ihtiyaçlar
doğrultusunda bilgisayar kullanabilme ve yine ihtiyaçlar doğrultusunda öğrenme” olarak açıklamıştır.

En yeni tanımıyla aslında bilgisayar okuryazarlığının içeriğinin
genişlediğini görebiliriz. Bilgisayar okuryazarlığı kişisel bilgisayarlarla çeşitli yazılımlar, veritabanları ve bilgisayar ortamında metin yaratma programlarıyla doküman, dolayısıyla bilgi yaratabilmektir.27 Bu özelliğin kazandırılabilmesi için eğitim kurumlarında özel bilgisayar dersleri açılmalıdır.

Eisenberg ve Johnson’a göre bilgisayar, bilgi üretme ve bilgi edinmede yeteneklerimizi çoğaltma olanağı tanır. Temel olarak bilgisayar okuryazarlığı, teknolojiyi nasıl kullanabileceğini bilme, bilgiyi etkin ve etkili bir şekilde yaymak için kullanabilmektir diyebiliriz.

Bilgi Okuryazarlığı Sınıflama

Bilgisayar okur-yazarlığı konusunda değişik sınıflamalar yapılabilir.
• Riedsel ve Clements (1985) bu konuda aşağıdaki sınıflamayı yapmışlardır:
1.Bilgisayar nedir?
2.Bir bilgisayar nasıl çalışır?
3.Bir bilgisayar neler yapabilir? (farkında olma düzeyi)
4.Bir bilgisayar neler yapabilir? (yetenek ve beceri düzeyi)

Simonson ve Thompson (1994) ise bilgisayar okur yazarı olan bir bireyin bilgi, beceri ve davranışlarını dört ayrı bölüme (kategoriye) kayırmaktadırlar.
Bu sınıflamada şu bölümler yer almaktadır:

1. Bilgisayar uygulama programları
2. Bilgisayar sistemleri
3. Bilgisayar programcılığı
4. Bilgisayar davranışı

Bilgi Okuryazarlığı Ölçütleri

1. Temel (düşük düzeyde ancak yaşamsal olan) beceriler:
   • Bir bilgisayarın temel parçaları (input-process-output) ve bu
   parçaların işlevlerini bilme/anlama,
   • Bilgisayar aracılığıyla yapılabilecek işlemleri bilme,
   • İşletim sistemleri hakkında genel bir bilgi sahibi olma,
   • Bilgisayarı açma ve kapama ve donanımsal araçları kullanma,
   • Bir dosya hazırlama, kayıt etme, kapatma ve yeniden açabilme.

2. Bilgisayarın farkında oluş:
   • Bu tür bilgiler ve becerilerden bireylerin bilgisayarların neleri
   yapabileceği ve neleri yapamayacağı konusunda bir anlayışa
   kavuşması amaçlanmaktadır.
   • Bu bölümde ayrıca bilgisayarların toplumda nasıl kullanıldıklarını
   ve geleceğe yönelik eğilimler de ele alınabilir.

3. Uygulama programları becerileri:
   • Sözcük işlem programlarını (word processing) kullanabilme.
   (Örneğin: Microsoft Word, WordPerfect, Claris Works, Microsoft Works, vb.)
   • Elektronik tablolama/hesaplama programlarını (spreatsheet)
   kullanabilme.
   (Örneğin: Microsoft Excel, Microsoft Works, vb.)
   • Veri tabanı (database ) programlarını kullanabilme,
   (Örneğin: Microsoft Access, Microsoft Works, FoxBase, vb.)
   • Sunu programlarını (presentation software) kullanabilme,
   (Örneğin: Microsoft PowerPoint)
   • Çizim (drawing) programlarını kullanabilme.
   (Örneğin: Paint, Photoshop, vb.)

4. Temel Ağ (Network) Becerileri:
   • E-Posta kullanımı:
   • Kişisel mesaj alışverişi (bireyden bireye veya bireyden gruba),
   • Tartışma listelerinde yazışma (bireyden gruba),
   • Konuşma-yazışma (chat ve/veya talk) programları aracılığıyla anında iletişim
   (bireyden-bireye, bireyden-gruba veya gruptan-gruba),
   • E-Posta aracılığıyla bir dosyanın yollanması (attachment işlevinin kullanımı),
   • World Wide Web(www)’in ne olduğu ve nasıl işlediği konusunda
   bilgi sahibi olma.
   • Dosya transferleri (FTP) yapabilme.
   • Video konferansı

Kaynakça

Kızılaslan, D. (2007). Bilgi Okuryazarlığı ve Üniversite Kütüphaneleri: Bilgi Okuryazarlığı Planı Hazırlama Unsurları. İstanbul.

https://docplayer.biz.tr/3946198-Bilgisayar-okuryazarligi.html