FRBR (Bibliyografik Kayıtlar için İşlevsel Gereklilikler) Nedir

FRBR, bibliyografik bir kayıtta bulunan unsurların her birinin amacına ve kullanışlı olmasına odaklanmamıza yardımcı olur.

FRBR’nin amacı kataloğu daha kullanışlı hale getirmektir.

FRBR önce bir dizi kullanıcı görevini tanımlar.

FRBR Kullanıcı Görevleri

Find = Bulma 

Kullanıcıların belirttiği arama kriterlerine (belirli bir konudaki tüm belgelerin aranması bağlamında) karşılık gelen materyalleri bulmak için verileri kullanma işlemidir.

Örneğin; Titanik’in belgeselini izlemek istiyorum. Kütüphaneye gittiğimde, öncelikle sahip oldukları bu belgeseli bulmam gerekir.

Identify = Belirleme

Bulunan kaynakların içinde kullanıcının istediği kaynağına karşılık gelen materyallerin doğrulanması işlemidir.

Aynı isimde farklı bilgi içeren kayıtları ayırt edilir.

Kara kitap / Orhan Pamuk

Kara kitap / Suat Derviş

Aranılan bilginin tam olarak o bilgi olduğunu belirlenir.

Örneğin; Titanik belgeselini bulmak için bir araştırma yaptım. Bundan sonra aslında aradığımın BBC belgeseli olduğunu ve National Geographic tarafından çekilen Titanik belgeseli gibi farklı bir çalışmanın olmadığını belirlemek isterim.

Select = Seçme

 Verilerin, kullanıcının ihtiyaçlarına uygun bir materyal seçmesi için kullanılması  işlemidir.

Kullanıcının anlayacağı bir dilde bir metin seçmek

Donanım olarak sahip olduğu makinaya uygun bir kitap dışı kaynak seçmek gibi…

Örneğin; Kütüphanenin istediğim Titanik belgeseline sahip olduğunu doğruladığımda, bir DVD oynatıcısına sahip olduğum için VHS kasetini değil, DVD’yi seçerim.

Obtain = Sağlama

Kullanıcının, tanımlanan materyale erişim sağlamak veya elde etmek için verileri kullanması işlemidir.

Kütüphanede bulunan bir kaynağın ödünç alınması

Online bir kaynağın bilgisayara indirilmesi gibi…

Örneğin; Bir kütüphane şubesinden seçtiğim belgesel DVD’sini ödünç alabilirim (yani sağlarım).

FRBR Faydaları : Kullanıcılar açısından

• Kullanıcıların aynı entelektüel ve sanatsal içeriğe sahip bilgi kaynaklarını bir arada görme olanağı sağlar.
• Bilgiyi daha kolay bulma olanağı sağlar.
• Tek bir eserin farklı anlatımlarını kolayca görebilme olanağı vardır.
• Bütün gösterimlerin kolayca bulunması mümkündür.
• Birbiriyle ilişkili eserler ve gösterimler arasındaki ilişkileri daha iyi anlayabilme olanağı vardır.

FRBR Faydaları : Kütüphaneciler açısından

• Zaman ve emek tasarrufu sağlar.
• Kataloglama işlemini kolaylaştırır.

kaynak