İnternet ortamında yer alan her web sitesi bir sunucuya bağlı ve sunucuların da kullanıcı deneyimini daha işlevsel hâle getirmek amacıyla yarattığı alan adları ve IP adresleri mevcut. İnternet protokolündeki her unsur da sunucuların ve IP adreslerinin eşleştirilmesiyle suretiyle birbirleriyle iletişim kuruyor.
Bir başka deyişle her web sitesinin bir alan adı ve söz konusu alan adının temsil ettiği bir IP adresi var. Ağ üzerindeki alan adlarının veri transferi ve içerik görüntüleme gibi konularda bağlantılı olması, enformasyon toplumunun çevrim içi yaşamının düzenlenmesinde önemli rol oynuyor.
Zira veri akış hızının inanılmaz bir noktaya geldiği günümüzde, hangi alanda faaliyet gösterdiği fark etmeksizin, bir web sitesinin çevrim içi kalamama ihtimalini ortadan kaldırması gerekiyor. Bunun en temel yolu da yüksek boyutlarda veri akışını taşıyabilecek ve organik trafik arttıkça web sitesinin yavaşlamasını engelleyecek sunucular kullanmaktan geçiyor.
İletişim ortamının 21. yüzyılda çok büyük oranda internete taşındığı düşünüldüğünde haberleşmeyi ve veri girdisinin devamlılığını sağlayan alan adı, IP, DNS üçlüsünün işlevleri çok daha iyi anlaşılabilir. Nitekim söz konusu iletişim sürecinde, tıpkı fiziksel iletişimde olduğu gibi, paydaşların birbirini tanıması ve bir gönderici-alıcı ilişkisi kurabilmesi, etkileşimin sürdürülebilirliği için bir hayli mühim.
DNS Nedir, Ne İşe Yarar?
DNS (Domain Name System), temelde interneti farklı bölümlere ayırmaya, bölümleri isimlendirmeye ve bölümler arası iletişimi kurmaya yarayan bir sistem olarak tanımlanıyor. Hiyerarşik şekilde dağıtılmış bir yapı olan DNS; bilgisayar, servis, internet veya özel bir ağa bağlı kaynaklar arasındaki iletişim sürecine işlevsellik kazandırıyor. DNS’in Türkçe karşılığıysa Alan İsimlendirme Sistemidir.
Bir başka deyişle DNS, 256 karaktere kadar çıkabilen host isimlerini IP’ye çevirmek için kullanılan bir sistem. DNS, internet protokolünde yer alan bir sunucu isminin IP adresini çözerek makinelerin sunucu isimleriyle haberleşmelerine imkân tanıyor. Sistemin kullanım amacı ise makine ve alan isimleriyle makine IP adresleri arasında çift taraflı dönüşümü sağlamaktır.
Bir web sitesine erişmek istediğinizde DNS yardımıyla web sitesinin nerede olduğu, IP adresi ve bağlandığı bilgisayar kısa süre içerisinde belirleniyor. Siz de bu sayede ilgili web sitesine kolayca erişim sağlıyorsunuz. Örneğin Google’a girmek için 74.125.224.83 IP adresini tarayıcıya yazmanıza gerek yok. Adres çubuğuna www.google.com yazdığınızda DNS sizi ilgili IP’ye yönlendiriyor.
DNS internette gezinmeyi büyük ölçüde kolaylaştıran bir sistem. İsim sunucuları ve çözümleyicilerden oluşan yapı, internetin temel unsurlarından biri olup kullanıcı deneyimini iyileştirmek için de son derece faydalıdır. DNS’in çalışma prensibi ise oldukça kolay ve anlaşılabilir. DNS istemci (çözümleyici) DNS sunucu ya da sunucuların adreslerine sahiptir.
Bir DNS istemci, bir hosting ismine karşılık gelen IP adresini bulmak istediği zaman isim sunucuya başvuruyor. Eğer isim sunucuda (DNS sunucu) böyle bir isim mevcutsa ilgili isme karşılık gelen IP adresini istemciye gönderiyor. Ayrıca DNS veritabanına verilerin manuel şekilde girilmesi gerekiyor.
intoDNS Nedir?
Web sitenizin internet ortamında yayınlanabilmesi için DNS ayarlarına ihtiyacı var. DNS bir harita gibi düşünüldüğünde web siteniz varılacak nokta, web sitenizde yer alacak hizmetler ise varılan nokta içerisindeki farklı konumlar olarak değerlendirilebilir. Web sitenizin söz konusu konumlara ulaşabilmesi için DNS ayarları kullanılıyor.
intoDNS, web sitenizin DNS kayıtlarının hangi değerler üzerinden işlevsellik kazandığını görüntülemenize olanak sağlayan bir araç olarak tanımlanabilir. Aslında “intoDNS nedir?” sorusundan yola çıkarak ilgili aracın tanımını, bir web sitesinin çalışabilmesi için gerekli olan NS, PTR ve MX gibi kayıtların tamamının nasıl çalıştığını gösteren bir yapı şeklinde yapmak da mümkün.
Kullanıcı dostu bir arayüze sahip olan intoDNS, hem kısa ve net açıklama tablosu hem de renklendirme yöntemiyle servis üzerinde yaptığınız sorgulama sonucunu kolayca değerlendirmenize imkân tanıyor. Şayet sistem, hatalı kayıtlar olduğunu veya herhangi bir nedenle kayıt oluşturulmadığını tespit ederse durumu size kısa süre içerisinde bildiriyor.
intoDNS üzerinde görüntüleyebileceğiniz ve DNS sorunlarının kaynağı olarak ifade edilen bazı kayıt türlerini incelemek yararlı olabilir. Zira sistemde yapacağınız intoDNS check işlemini ve karşınıza çıkan intoDNS script akışını en doğru şekilde değerlendirmeniz gerekiyor. Yine web sitenizin bileşenlerinin görüntülendiği intoDNS clone script de inceleme aşamasında size yardımcı oluyor.
Farklı kök dizinlerinde meydana gelen hataları ifade etmek için kullanılan yedi temel kayıt türü mevcut. A kaydı, AAAA kaydı, MX (Mail Exchanger), CNAME (Canonical Name), NS (Name Server), PTR (Pointer-RDNS) ve SOA (Start of Authority) olarak bilinen kayıtlar, intoDNS aracılığıyla web sitenizdeki DNS sorununun kaynağının belirlenmesinde önemli rol oynuyor.
intoDNS Nasıl Kullanılır?
DNS sağlığı kontrolü için tasarlanan ve sade arayüzüyle kullanıcı dostu bir deneyim yaratan intoDNS’i kullanmak çok basit. intoDNS servisinin web sitesini ziyaret ederek “domain name” yazan kutucuğa alan adınızın URL’sinin tamamını girmeniz gerekiyor. Daha sonra “report” tuşuna basarak DNS servisinizin doğru çalışıp çalışmadığını öğrenebilirsiniz. Bunun için kısa bir süre beklemeniz gerekiyor.
İşlem tamamlandığında karşınıza çıkan dökümde yer alan mesajları okuyarak DNS servisinizin durumu hakkındaki tüm detayları inceleyebilirsiniz. Öte yandan Google Chrome’a indirebileceğiniz intoDNS Chrome eklentisiyle de aynı işlemi gerçekleştirmeniz mümkün. intoDNS Chrome extension olarak da arayabileceğiniz uygulama son derece işlevsel. Ayrıca intoDNS API aracılığıyla sorgulama işlemlerini farklı programlarda da yapabilirsiniz.
intoDNS Subdomain Nasıl Girilir?
Subdomain, Türkçe ismiyle alt alan adları, bir web sitesindeki farklı içerik alanları için oluşturulan bölümleri temsil ediyor. Alt domain ve alt etki alanı olarak da bilinen subdomain arama motorları tarafından ana domain uzantısı olarak tanımlanıyor ve sadece ana domain’e bağlı şekilde açılabiliyor.
Web sitenizde farklı hizmetler sunmak istediğinizde yeni alan adları satın almak yerine ana domain’e bağlı web adresleri oluşturmak oldukça iyi bir çözüm. Örneğin vargonen.com ana domain’i ifade ederken blog.vargonen.com ise web sitesinde yer alan subdomain’lerden birine karşılık geliyor. Subdomain kullanımı web sitenizin işlevselliğini ve performansını artırmak için birebir.
intoDNS üzerinde subdomain girişi ve sorgusu yapmak da epey pratik. Sorgu ekranında yer alan “domain name” bölümüne DNS sunucu durumunu görüntülemek istediğiniz alt alan adını yazmanız yeterli. Serviste blog.vargonen.com’u sorgulattığınızda sadece söz konusu alan adı hakkında intoDNS subdomain sunucu raporunu görebilirsiniz.
Alternatif Siteler
Kullanıcı deneyimini işlevsel hâle getiren ve web sitelerinin birçok farklı açıdan kontrol edilmesine imkân tanıyan intoDNS’e alternatif olabilecek web araçları da mevcut. Web sitenizin durumunu kontrol edecek, erişim olanaklarını inceleyecek ve görüntüleme hızı hakkında bilgi verecek sistemlerden biri de Pingdom.
intoDNS alternatifleri arasında önemli bir yeri olan Pingdom, web sitenizi izleme ve altyapı işleri için aradığınız birçok özelliği bünyesinde barındırıyor. Yine intoDNS benzeri siteler içerisinde bulunan MyToolBox da MX kaydı, DNS, kara liste ve SMTP tanılamalarınızı tek araçta kullanmanızı sağlıyor.
Hızlı ve güvenilir bir internet kullanımına sahip olmanızı kolaylaştıran RapidSpike dijital ekosisteminizde veri toplayarak diğer kullanıcılarla girdiğiniz etkileşimi analiz ediyor. DNSstuff ise DNS, ağ ve e-posta araçlarının sunmasının yanı sıra DNS raporlaması ve IP bilgileri toplama işlemlerini de ayağınıza getiriyor.
SMTP Diag Tool, SMTP tanı aracı olarak çalışıyor. Tüm tanı bilgilerini gerçek zamanlı görüntülemeye yarayan araç, bir SMTP sunucusuna mesaj göndererek söz konusu sunucudaki sorunları tanımlamak ve çözmek için tercih ediliyor. DNSsy de DNS’inizin sağlığı hakkında detaylı bir test hazırlayıp raporu sizinle paylaşıyor.
