Müze Arşivleri’nde Bulunan Belge Türleri

Müze Arşivleri’nde Bulunan Belge Türleri

Müze Arşivlerinde Bulunan Belge Türleri; Türkiye için, her türlü müzede, kanunen Eser Envanter Defterleri en önemli kayıtlar olarak görülmekte iken, şimdiye kadar yurtdışında ziyaret edilen müzelerin arşivlerinde, çeşitli belge türlerinin “en önemliler” grubunda yer aldıkları tespit
edilmiştir. Bunların arasında ilk sırada gelenler, eserler ile ilgili yazışmalardır.

Her bir eser için zaman içinde yapılan yazışmalar, düzenli olarak saklanmakta ve en önemli belge grubu olarak addedilmektedirler. İlgili eserin tarihçesinin araştırılması sırasında, kimlerin eserle ilgili çalışmalar yaptıkları ya da eserlerin hangi sergilerde yer aldıkları, hep bu yazışmalardan tespit edilebilmektedir.

British Museum

Örneğin British Museum Arşivi’ne yapılan ziyaret sırasında, örnek olarak
çıkarılmış belgeler arasında yazar Ruyard Kipling için, British Museum kütüphanecisi tarafından yazılmış bulunan referans mektubu ve sonrasında kendisine verilmiş bulunan araştırma izni bulunmaktaydı.

Bu örnek sırasında anlatıldığı üzere, önceki dönemlerde, Müze’de araştırma yapabilmek için, kişinin ciddiyetini – araştırmasının önemini içeren bir referans mektubu gerekmekte, ancak böyle bir referans mektubu getirmesi durumunda araştırma izni verilebilmekteydi.

İlgili müzede, araştırmacılar ile ilgili referans mektupları ve diğer belgelerin, oldukça büyük miktarda yer kapladığı belirlenmiştir.

Müze arşivlerinde yer alan diğer bir belge grubu, müzedeki eserler ile ilgili
açıklamaların yer aldığı ve ilgili bölüm küratörleri tarafından tutulan kayıt defterleridir. Bugünkü kayıt defterlerinden farkılıklar içeren bu defterler, genellikle müzenin kendi seçimi ile o dönem için standart bir şekil belirlenerek üretilmiş, aynı tipte ciltli şekilde bulunmakta olan kayıtlardır.

Defterlerin içeriğine bakıldığında, birimdeki her bir eser ile
ilgili olarak yazılmış bulunan, ölçüleri, kayıt numaraları, içerikleri, varsa bilimsel açıklamaları görülmektedir. Bu defterlerde önemli bir detay da, eserler ile ilgili çizimlerdir.

Henüz fotografın bugünki gibi yaygın olarak kullanılmadığı dönemlerde,
müzelerde çalışacak olan küratörlerin işe alımı sırasında, küratör için olmazsa olmaz özelliklerden biri, resim / çizim yapabilmesidir.

Bunun sebebi, gelen eserin üzerindeki detayların, ilgili kayıt defterine tam olarak çizebilmesi gerekliliğidir. Bilgisayar ve fotograf öncesi dönemlerin küratörlüğünün, bugünkü dönemlerde yapılan küratörlükten
oldukça farklı şekilde olduğu ilgili görevlilerce belirtilmiştir. Özellikle British Museum’da bu konuda pek çok örnek bulunmaktadır.

Yine müze arşivlerinde bulunan dokümantasyon çeşitleri arasında, sergiler ile ilgili belgeler çok önemli bir yer kaplamaktadır. Tüm dünyada, sergiler, ilgili objelere dikkatin çekilmesi, daha detaylı bilgiler verilmesi, belli bir konu çerçevesinde anlatılmak istenen fikirlerin belirtilmesi veya kişi / kurum veya ülkelerin tarihi geçmişleri ile ilgili çok önemli detayları içeren aktivitelerdir. Dolayısıyla, belli bir sergiye yönelik olarak oluşturulmuş, bir araya getirilmiş dokümantasyon da aynı şekilde tarihi geçmişi yansıtması açısından çok önemli bir yere sahiptir.

V&A müzesi

İngiltere’deki başka müzelerden bahsedilecek olunursa, özellikle V&A müzesi, kraliyetin müzesi olması vasfı ile, büyüklüğü, çalışmaları, uluslar arası sergilere katılımları ve çalışanların ilgili bölümlerden mezun olmuş veya eğitim almış kişiler olması açısından en aktif ve özenli müzedir.

Müze Arşivlerinde Bulunan Belge Türleri Dünyada tanınırlığı açısından da British Museum ile karşılaştırıldığında, uluslar arası etkinliklere daha çok katıldığı için, daha çok bilinen müzedir. British Museum, çok fazla eser barındırmaktadır ancak uluslar arası etkinliklere genellikle, kendisinden olan eser talepleri vesilesi ile katılmaktadır.

Diğer Müze Yazıları İçin Tıklayın

Kaynakça

SÜLEYMANOĞLU, E. F. (2018). MÜZE ARŞİVLERİNİN YÖNETİMİ. MARMARA ÜNİVERSİTESİ, TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ BİLGİ ve BELGE YÖNETİMİ ANABİLİM DALI, İstanbul. Mayıs 26, 2020 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=as2oTjW5jfr9IKSvmCdJYiCHhMsZWNlvVjrBqJA1h7reJdC_G5Tpr2o2OhmwQpP2 adresinden alındı