Qr Code Nedir? Qr Code Nasıl Oluşturulur?

Bilgi Uzmanı

QR Kod Nedir?

QR Kod (Quick Response), orijinal adı “datamatrix” tir. Beyaz zemin üzerine siyah şekil ve motiflerden oluşan bir karedir. Diğer bir ifadeyle, bilgileri kodlamak için kullanılan iki boyutlu matris barkodlarıdır. Herhangi bir otomobilin, cihazın, derginin, kutunun veya ürünün üzerinde verilmesi gereken bilgilerin konumlandırılması ve bunların o alana sığdırılması zor olabilmektedir. Bu nedenle ürünün veya kutunun üzerinde karekod uygulamaları geliştirilmiştir. Karekod, QR okuyucular veya mobil okuyucu cihazlar tarafından okunduğunda, kodlanan bilgiye erişilmekte veya ilgili internet sitesine yönlendirme yapmaktadır.

QR Kodun Kullanım Alanları Nelerdir?

Eğitim alanında, öğrenci devam kayıt sisteminde QR Kod kullanılmaktadır. Öğrencilerin derse devam ettiklerini onaylaması için QR Kodu taraması gerekecektir. Ayrıca öğrenci kimliği doğrulaması da yapılmaktadır. Bu sistem, derste klasik yöntemle alınan yoklama sisteminin dersi etkilememesi ve zaman kaybının ortadan kaldırılması için kullanılabilir.

Mobil öğrenme adı altında eğitim alanında kullanılan QR Kodlar, öğrencinin konuya olan ilgi ve motivasyonunun ve öğrenme başarısının arttığını göstermektedir. Mobil cihazlar, öğrencilere basılı öğrenme materyalindeki bilgi ile mobil cihaz üzerindeki bilgiyi birlikte kullanarak daha iyi öğrenme çıktısı elde etme olanağı sunmaktadır. Mobil cihazların kolay taşınabilir olması, basılı kaynaklar (Kitaplar, yazılı ders notları) ile web sayfalarındaki bilgilerden yararlanılarak öğrencilerin öğrenmesine olumlu katkılar sağlamaktadır.

Kablosuz ve güvenlik uygulamaları için QR Kodlu anten yapılmıştır. QR Kodun kendisi herhangi bir metine, URL’ye ve alfasayısal içeriğe dayalı belirli bir kodu temsil etmektedir. Antenin 2,43 GHz’de 8,5 dB dönüş kaybı ve iyi bir alıcıyı temsil eden 1,25 dBi kazanç özelliği bulunmaktadır. Bu antenler, ek bir güvenlik özelliği ve / veya RFID etiket anteni (radyo frekanslı tanımlama) yerine kullanılabilmektedir.

Otomobil hırsızlığı ve otomobil ile yapılan çeşitli suçlar giderek artmaktadır. Bunun için otomatik plaka tanıma sisteminde QR Kodlar kullanılmıştır. Bu sistem, araç kayıt plakalarını okumak için görüntülerde optik karakter tanıma (OCR) kullanan bir araç tarama tekniği olarak adlandırılabilir. Arabaları takip etmenin en iyi yolu kayıt numaralarıdır. Plaka tanıma sistemi bu gibi durumlar için en uygun çözüm olabilmektedir. Plakadaki sayıların ve harflerin okunmasındaki karşılaşılan hatalarda aracın tespit işlemi zorlaşmaktadır. Bu nedenle Otomobillere QR Kod eklenmesi önerilmektedir. Böylece daha hızlı yanıt alınabilmektedir. Görüntü işlemedeki sorunlar ortadan kalkmaktadır. Algılama tekniği ayarlanarak sorunlar giderilmektedir.

Hammaddeden başlayarak nihai ürüne kadar her bir gıda ürününün dönüşüm aşamalarında verilerin izlenebilirliği ve ürün paketindeki temel verilerin basılması, tüketicilerin ürün kalitesine olan güvenini artırmaktadır. Her bir gıda ürünü için, ham ürün yetiştirme aşamasından başlayarak, gıda işleme, nakliye, depolama, perakende satış ve nihai tüketiciye ulaşmaya kadar verileri izlemek gerekmektedir. Temel verinin kullanıcıya (çoğunlukla son tüketici) öngörü kazanmasını sağlamak için, ürünün paketindeki verilerin ürünün yaşam döngüsünün kilit noktalarına hızlı bir şekilde QR Kodu şeklinde kaydedilmesini önermektedir. Önerilen sistemin verimli bir şekilde çalışması için, QR Kodunun üretim sırasında pakete uygun şekilde yerleştirilmesi ve ürün tüketicisi tarafından hızlı ve kolay veri okunması yoluyla hızlı ve güvenilir çalışmanın sağlanması çok önemlidir. Örnek olarak, meyveli yoğurtların veri takibi ve izlenmesi için kullanılmıştır.

İş ekipmanlarında güvenlik takibi için QR Kod kullanılmaktadır. Sektörlere göre değişen iş ekipmanlarının güvenliğini sağlamak, iş kazalarının sayısını azaltmak ve sürdürülebilir güvenlik önemlerini sağlamak son derece önemlidir. Asma iskele, yük asansörü, vinç vb. tarzı makinalarına QR Kod çıktıları yerleştirilmiştir. Çalışanlara ve makinalara ait belgelere kolay ulaşım ve kullanım kolaylığı için yapılmıştır. Orijinal belgelere ulaşılabileceği gibi, çalışan personelin değişmesi gibi durumlarda linkin içeriği de ilave ekleme ve çıkartmalarla sürekli güncel tutulabilmektedir. Karekod içerisinde verilen link ile tüm çalışanların ve kontrollerin her daim istedikleri güncel bilgiye ulaşmaları sağlanabilmektedir. ĠĢ sağlığı ve güvenliğinde dokümantasyon kontrol ve takibi için “karekod barkodlama” sisteminin uygulanmasına ilişkin bir modelleme yapılmıştır. Bu modellemenin sonucu olarak karekod barkodlama uygulamasının iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri içinde insan odaklı sistemleri ortadan kaldırarak, şeffaf anlaşılabilir ve sürdürülebilir bilgi bankaları oluşturabileceği iç denetim, dış denetim süreçlerini kolaylaştırabileceği gibi çıktılar elde edilmiştir.

Günümüzde kartvizitlerde, davetiyelerde, müzelerde de QR Kodlar yaygınlaşmaya başlamıştır. Kartvizite yerleştirilen QR Kod sayesinde, karekodun okutulduğu akıllı telefonun adres rehberine direk olarak kaydolabilmektedir. Ek olarak kişi veya firmalara ait bilgiler metin olarak da kodlanıp görüntülenebilmektedir. Davetiyelerde de benzer şekilde, karekodun içerisine düğün, toplantı, seminer vb. aktivitelerin salonuna ait genel bilgiler, lokasyon bilgileri, ulaşım ve iletişim bilgileri yer almaktadır. Bu sayede davet edilen yere, kişilerin kolay ulaşım amaç . Almanya‟nın Stuttgart şehrinde bulunan Mercedes-Benz müzesinde, etkinliklerin duyurulmasında, mobil olarak bilet satış hizmetinde ve dağıtımında, tarihi bölgelerde kullanılmıştır.

QR Kodların müzelerde kullanımı ile, tarihi eser hakkında detaylı bilgi vermek ve yeni neslin ilgisini çekmek amacı güdülmektedir. Bu kapsamda Türkiye‟de hayata geçirilen uygulama ile Topkapı Sarayı, cep telefonlarıyla yurtdışına açılmıştır. İlk olarak Ayasofya Müzesi, Topkapı Sarayı Müzesi, Arkeoloji Müzeleri ve Kariye Müzesi‟nde başlatılan uygulama özellikle yabancı turistlerden yoğun ilgi görmüştür. Seçilen kodun akıllı telefona okutulmasıyla birlikte, kullanıcın yönlendirildiği bilgi ekranından ilgili müze veya esere ait olarak Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Almanca hazırlanmış olan açıklamalara ulaşılabilmektedir. Ayrıca Türkiye‟deki diğer müzelerin adres, açılış ve kapanış saatleri ile giriş ücretlerine yönelik bilgiler de ekranlardan görülebilmektedir. Müze kullanımına bir diğer örnek olarak, çocukların dikkatini çekebilmesi amacıyla QR Kod kullanan çocuklar için müze mobil oyunu sunulmuştur. 14 yaş arası öğrenciler bir dizi bilmecelerle çözümlerini araştırmak için kişisel akıllı telefonlarını kullanmışlardır.

QR Kodun Gelişimi ve Tarihçesi

QR Kod, 1994 yılında Japonya‟da Denso Firması tarafından geliştirilmiştir iki boyutlu (2D) barkod türüdür. QR Kod açılımı “Quick Response” İngilizce çabuk tepki, hızlı yanıt veren anlamına gelmektedir. Karekod teknolojisi Toyota otomobil firmasının verimi arttırmak amacıyla, araç ve yedek parça üretimi ile imalatı sürecinde kullanılan parçaların etiketlenmesi ile ortaya çıkmıştır. Toyota patent haklarını 2010 yılında ücretsiz olarak açarak insanlığın kullanımına sunmuştur.

Karekod genellikle kare motiflerden oluşmaktadır. Bu motif okuyucu cihazlar tarafından tarandığında, web sayfasına, elektronik posta adresine, iletişim bilgilerine, harita konumuna ulaşımı sağlamaktadır. Beyaz zemin üzerine siyah çubuk şeklinde oluşturulmuş temel kodlardan yani barkodlardan, ikinci nesil kare biçimindeki kodlara geçilmiştir. Belli bir algoritma ile oluşturulduğu için gerektiğinde değişiklik yapma imkânı sağlamaktadır. Karekodlar yazılı dokümanı ile sanal ortamı bütünleştirmektedir.

QR Kodun Yapısı

QR Kod ile depolanan ve kodlanabilen veri, dört standardize edilmiş moddan birinde görülebilmektedir:

Sayısal: En fazla 7.089 karakter (0,1,2,3,4,5,6,7,8,9)
Alfa sayısal: En fazla 4.296 karakter (0-9, A-Z [yalnızca büyük harf], boĢluk, $, %,
*, +, -,., /, 🙂
Ġkili / Bayt: En fazla 2.953 karakter (8-bit bayt)
Kanji: En fazla 1.871 karakter

QR Kodda saklanabilecek veri miktarı, moduna, versiyonuna ve hata düzelme seviyesine göre değişiklik göstermektedir. QR Kodun 1.versiyondan bağlayarak (1,2,3, …., 40) 40 farklı versiyonu vardır.