Kadın Eserleri Kütüphanesi

Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı

  Türkiye’nin ilk (ve hȃlȃ tek) Kadın Eserleri Kütüphanesi (K.E.K.), Fener’de, Ulusal Mimarlık Ödüllü etkileyici bir yapının içinde yer alıyor. Hafta içi her gün giriş ücreti olmadan sabah 9’dan akşam 5’e kadar herkese açık olan K.E.K. bir kütüphane ve arşiv merkezi olarak hizmet vermenin yanı sıra “kadın” konulu birçok etkinliğin de gerçekleştirildiği bir vakıf.

 

  Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı,

“Kadınların geçmişini iyi tanımak, bu bilgileri bugünün araştırmacılarına derli toplu bir şekilde sunmak ve bugünün yazılı belgelerini gelecek nesiller için saklamak” amacıyla 1990 yılında Jale Baysal, Aslı Davaz, Şirin Tekeli, Füsun Ertuğ ve Füsun Akatlı tarafından İstanbul, Fener’de kurulmuştur.

  K.E.K, kurulduğu günden bu güne Cengiz Bektaş tarafından tasarlanan ve yeniden işlevlendirilen 1992’de Ulusal Mimarlık Ödülleri Yapı Dalı “Koruma-Yaşatma” Başarı Ödülü’nü kazanan yapıda Türkiye’nin ilk ve -hȃlȃ tek- kadın kütüphanesi ve arşivi olarak hizmet vermeye devam etmektedir.

  Kadın Eserleri Kütüphanesi

Kuruluş misyonu çerçevesinde kadınların geçmişlerine ait belgeleri toplarken bir yandan da kadınlarla ilgili başka kurumlar bünyesinde bulunan  belgeleri saptayıp, hazırladığı bibliyografya ve kataloglar ile bu belgeleri kayda geçirmektedir.

  Kadınlara dair günlük ve özel yaşamla ilgili kaynakları bir arada tutmak adına çaba gösteren kütüphane arşivi kaynakçalar, günceler, kadınlara ait  kişisel arşivler, aile evrakları ve aile arşivleri, mektuplar, kadın örgütleri ve kampanyalarının kayıtları, sanat eserleri, özgeçmişler, biyografiler, slaytlar, filmler, video bantları, çizimler, afişler, efemera, sözlü tarih kayıtları ve transkripsiyonlardan oluşturulmaktadır.

  Kadın Eserleri Kütüphanesi

Geçmişe ait belgeleri toplayarak araştırmacıların kullanımına açarken diğer yandan da  günümüzün belgelerini de aynı bilinçle arşivlemeye devam ediyor. Bu süreçte Kadın Eserleri Kütüphanesi, kadınlara, kendilerine ait belgeleri tanıma bilincini kazandırmak, kadınlarla belgeler arasında bağ kurmak ve kadın hareketinin ürettiği belgelerin tarihsel süreçte kalıcılığını sağlamak için çalışmalar yürütülmektedir.

Kadın Eserleri Koleksiyonu

  Koleksiyonları Osmanlı’dan günümüze kadınlara ait ya da kadınlarla ilgili eserleri, belgeleri barındırması açısından önemlidir..

  Kitap Koleksiyonunda

13.000’den fazla kadın konulu kitap barındırılıyor; Süreli Yayın Koleksiyonu’nunda 400’ün üzerinde harf devrimi öncesinde ve sonrasında  yayımlanan kadın dergisi mevcuttur. Davetiye, program, broşür, bildiri, el ilanı vb. malzemeleri içeren Efemera Koleksiyonu’nda 200’ün üzerinde arşiv kutusu mevcut ve bu anlamda böyle bir efemera koleksiyonuna sahip tek kurumdur. 580 tez ve 6865 makaleden oluşur.

Özel Arşivler Koleksiyonu’nda

Bugün itibariyle kurum ve kişileri kapsayan 59 kadın özel arşivi bulunmaktadır.

  Bu koleksiyonlarla birlikte Gazete Kupür, Görsel-İşitsel, Kadın Sanatçılar, Sanat Eserleri, Kadın Örgütleri ve Örgütlenmeleri, Kadın Yazarlar, Nadir Eserler Koleksiyonları olmak üzere toplamda 12 koleksiyon bulunur.

Süreli Yayınlar Koleksiyonu

1869’dan 1928’e ve 1928’den 2018’e kadın konulu pek çok süreli yayını bünyesinde barındıran Süreli Yayınlar Koleksiyonu’nda bugün 441 derginin yaklaşık 25.000 sayısı bulunmaktadır. 

Kadın Örgütleri ve Örgütlenmeleri Koleksiyonu

 Türk Aile Sağlığı Planlama Vakfı (TAPAV) çantası; afiş, ayraç, magnet, siyasi partilerin kadınlara yönelik seçim afişleri gibi kadın hareketine ait binlerce belge yer almaktadır.
Bugün Vakıf’ta Osmanlı’dan günümüze çeşitli mesleki örgütlerden yardım kuruluşlarına, üniversitelerin kadın araştırmaları bölümlerinden, bağımsız kadın örgütlerine kadar 700’ün üzerinde kadın kurum ve örgütlenmesine ait belge bulunmaktadır.

Efemera Koleksiyonu

1994 yılında kurulan Efemera Koleksiyonu, 2000’li yıllardan sonra aktif bir belge sağlama politikasıyla zenginleşmeye başladı. Bugün 8.020 efemera içeren bu koleksiyonun haricinde Kadın Örgütleri ve Örgütlenmeleri, Kadın Yazarlar, Kadın Sanatçılar, Nadir Eserler, Görsel ve Özel Arşiv olmak üzere Vakfın diğer koleksiyonlarında da efemera bulunmaktadır.

Kadın Yazarlar Koleksiyonu

Koleksiyon içerisinde, Fatma Aliye Hanım, Asiye Hatun, Fitnat Hanım ve Şair Nigar Hanım gibi Cumhuriyet öncesi 22 kadın yazara ilişkin bilgiler içeren kişisel dosyalar da mevcuttur. Bunların dışında; İnci Aral’ın Ağda Zamanı adlı romanının el yazısı taslağı, Hülya Tozlu’nun Suskun ve Gri Kadın adlı romanının el yazısı taslağı, Aytül Akal’ın karneleri, ortaokulda yazdığı bir kompozisyonu, mektupları ve daha pek çok benzer belge yer almaktadır. Koleksiyon, 800 kadın yazara ait 11.300 belgeyi içeren biyografik dosyalardan oluşmaktadır.

Kadın Sanatçılar Koleksiyonu

Kadın Sanatçılar Koleksiyonu’nda bulunan 10.236 belge içerisinde, resim, heykel, seramik, enstalasyon, fotoğraf, grafik, illüstrasyon, karikatür, gravür ve geleneksel sanatlarda -ebru, minyatür, tezhip vb.- eser vermiş 2.078 sanatçıya ait bilgi yer almaktadır.

Görsel Koleksiyon

Koleksiyonda konak ve saraylardaki hareme ait günlük yaşam manzaraları, Osmanlı illerinde yaşayan değişik milletlerden kadın portreleri ve kıyafetleri, tütün ve mermi fabrikalarında çalışan işçi kadınlar, yurtdışındaki kadın merkezli arşiv ve kütüphaneler, kadınların süfraj hareketi (eski kartpostalların tıpkıbasımları) ve günümüz kadın hareketiyle ilgili 161 adet kartpostal bulunmaktadır.

Görsel Koleksiyon’da

Kromo litografi, bir kısmı renklendirilmiş foto kart, orijinal renkli ve renksiz taş baskı, pul ve damga gibi filatelik özellikleri olan kartlar, kadın ve kadının dâhil olduğu çeşitli toplumsal alanlar ve az da olsa İstanbul ile ilgili çeşitli topografik ve sosyal sahneleri yansıtmaktadır.

İşitsel Koleksiyon

Kadın konusu çerçevesinde yapılan panellerin, konferansların ses kayıtlarının yer aldığı koleksiyonda 202 adet teyp kaseti ve 61 adet CD bulunmaktadır. 

Afiş Koleksiyonu

Koleksiyonda, 1950-60 arası Hollywood filmlerinin orijinal afişleri, kadın sanatçıların sergilerinin, toplumsal amaçlı sivil toplum kuruluşlarının, siyasi partilerin, seçim kampanyalarının, kadın hareketinin, kadın derneklerinin, vakıflarının, gruplarının ya da kampanyalarının afişleri, kütüphanenin kuruluşundan bu yana bastığı afişler ve kadına yönelik şiddet, İstanbul Kitap Fuarı, yerel yönetimlerin kadınlarla bağlantılı çalışmaları, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü, 5 Aralık Kadınların Seçme ve Seçilme Hakkı kutlamaları, Uluslararası Gezici Filmmor Kadın Filmleri Festivalleri, kadın kurultayları, 8 Mart kutlamaları, toplumsal cinsiyet ile ilgili etkinlikler, kadın intiharları, kadın sağlığı, LGBTİ+ hareketi, kadın-politika seminer ve konferansları, çalışan kadın, dayağa karşı kadın dayanışma kampanyaları ile ilgili afişler yer almaktadır.

Sanat Eserleri Koleksiyonu

Akrilik, yağlı boya, sulu boya, guaj boya, pastel, karakalem, karışık teknik tablolar; seramik pano ve objeler, heykeller; litografi çalışmaları, serigrafi baskılar, gravürler; ebru çalışmaları, karikatürler ve fotoğraflar olmak üzere çeşitlilik gösteren 92 adet sanat eserinin yer aldığı Sanat Eserleri Koleksiyonu vardır.

Gazete Kupür Koleksiyonu

Gazete Kupür Koleksiyonu, Vakfın kurulduğu 1990’dan beri, kadınlarla ilgili kesilen haber kupürlerinin derlenmesiyle oluşturulmuştur. 650 klasörden oluşan bu arşivde günlük gazeteler taranarak haberler, araştırmalar, yazı dizileri, röportajlar toplanmıştır. Kesilen kupürler konularına göre ayrıntılı bir tasnif işlemine tâbi tutularak arşivlenmekte ve okuyucunun hizmetine sunulmaktadır. 

Nadir Eser Koleksiyonu

Nadir Eser Koleksiyonunda müzayedelerden ve sahaflardan alınan, kadınların yazdığı veya kadınlar hakkında yazılan 293 adet nadir eser bulunmaktadır. Koleksiyon, Suat Derviş’in 1952’de Fransa’da yayımlanan Les Ombres du Yalı adlı romanı gibi imzalı kitaplar içermektedir. Kitapların yanı sıra Kurtuluş Savaşı’nda kadınların savunma saflarına katılmaları için propaganda amacıyla basılmış ve belki de sadece bu kütüphanede bulunan orijinal bir taş baskı afiş; 19. yüzyıldan kalma kız okulu diplomaları gibi tarihi ve fiziksel özellikleri açısından önemli kaynaklar koleksiyonda yer almaktadır.

Tez Koleksiyonu

İçerik bakımından oldukça zengin olan bu koleksiyonda, kadın hareketi, eğitim, sağlık, sanat, edebiyat ve siyasal yaşamda kadın vb. olmak üzere kadını odağına alan çeşitli konularda yazılmış yüksek lisans ve doktora tezleri bulunmaktadır. Kütüphanenin tez koleksiyonu, özellikle üniversite öğrencileri ve araştırmacılar tarafından sıklıkla başvurulan bölümlerden biridir. Türkçe ve yabancı dilde yazılmış, oldukça geniş bir yelpazesi olan bu tezler vardır.

Koleksiyonda 583 yüksek lisans ve doktora  tezi bulunmaktadır.

Makale Koleksiyonu

Makale Koleksiyonu, Vakfa gelen akademik dergiler, kadın konulu dergiler, herhangi bir örgütün/ kadın örgütünün çıkardığı yayınlar, herhangi bir devlet kurumunun hazırladığı yayınlar ve kitap bölümlerinden kadın konulu makalelerin seçilmesiyle oluşturulmuştur. Koleksiyonda Türkçe ve yabancı dilde yazılmış olan kadın konulu 7.220 makale yer almaktadır.

 

Kadın Eserler Resmi Web Sayfası İçin Tıklayın.

Kadın Eserleri Video Galerisi İçin Tıklayın

Kadın Eserler Fotoğraf Galerisi İçin Tıklayın.

İstanbul’daki Tüm Kütüphaneler Hakkında Detaylı Bilgi Almak İçin Tıklayın