Öz – Özet Tanım ve Türleri

Materyalin içerdiği en önemli konunun bir özeti Belge/Doküman içeriğinin kısa ve tutarlı bir şekilde sunulması,

Belge/Dokümanın kapsadığı ana konu ya da kullanıcının özümsemesi beklenilen bilgi (knowledge) hakkında kullanıcıyı bilgilendirmek için oluşturulmuş kısa tutarlı metin.

Bir bilimsel araştırmanın sonuçlarını ve çıktılarını kısa bir şekilde sunarak kullanıcının arama işlemlerinde kullandığı zaman ve çabayı azaltmak için kullanılan metinsel ifadelerdir.

Öz – Özet (Abstract) Görevleri

• Bilginin düzenlenmesinde kullanılan önemli unsurlar arasındadır.
• İçeriğin/dokümanın hem tanımlanması hem de sunumuyla bağlantılı bir süreçtir.
• Kullanıcıya materyalin boyutları, konusu ve temel özellikleri hakkında bilgi verir.
• Kullanımı daha çok «yarı aktif» (arama) dönemdedir

Öz – Özet (Abstract)

Özetlere benzer şekilde metinsel bir ifadenin en önemli görülen bölümlerini içeren unsurlar.

Genellikle 150 – 250 kelimeden oluşur.

Makale / Rapor ya da Bilimsel bir çalışmada kullanılan yöntem, konunun önemi ve elde edilen sonuçlar gibi temel bilgileri verir.

Öz – Özet Farkı

Abstract – Summary

Aralarındaki fark; içerik dokümanın hedef kitlesinin kullandığı terminolojide sunulur

Özetlerin Oluşturma Amaçları

• Materyalin kullanılabilirliği ile ilgili kapsamlı bilginin sunumunu gerçekleştirmek.
• Materyalin teknik ve bilimsel içeriğinin mümkün olduğunca tam bir şekilde sunmak Materyale erişimi sağlayacak temel unsurları belirlemek.
• Kullanıcıların materyalin tamamını okuyup/okumamalarına karar vermelerini sağlamak.

Öz Örnek

 

Öz Türleri

1. Tanımlayıcı (Descriptive) Özler
2. Bilgi veren (Informative) Özler
3. Yapılandırılmış (Structured) Özler
4. Genişletilmiş (Extended) Özler

1-Tanımlayıcı (Descriptive) Özler

Doküman içeriğindeki başlıkların ya da içindekiler tablosunda verilen bilgilerin paragraf halinde sunulmasıdır.

Okuyucuya metnin genel olarak ne hakkında olduğunu gösterir. İçerik hakkında tam olarak bilgi vermez.

Yaygın kullanımı olmayan bir öz türüdür.

2- Bilgi Veren (Informative) Özler

Uluslararası indekslerde tercih edilen ve yoğun kullanımı olan özlerdir.

Makale hakkında daha ayrıntılı bilgi verir,

Yalnızca metinde yer alan içeriği değil aynı zamanda;

•  Bilgiyi belirleme (künye veya diğer bilgiler)
•  Çalışmanın arka plan bilgisinin sunumu, araştırma sunumunun verilmesi hakkında bilgi verir.

3-Yapılandırılmış (Structured) Özler

Çalışmayla ilgili sunulması istenen bilgilerin neler olduğunun önceden belirlendiği özlerdir. Okuyucuya belirli başlıklar altında metnin içeriği genel hatlarıyla sunulur.

 Bilgilendirici özlerle içerik açısından aynı format açısından farklılık gösterir.

4-Genişletişmiş (Extended) Özler

Yapılandırılmış özler kapsamında yer alır.

 Diğer öz türlerine göre daha geniş kapsamlıdır.

 Materyalin ya da çalışmanın bütün hatlarını içerir.

 Kelime sayısı 500 – 1500 arasında değişir.

 Referanslar, göndermeler yer alabilir

Özlerin Uzunluğunu Etkileyen Etmenler

Özü oluşturulacak dokümanın uzunluğu,

• Konunun karmaşıklığı,
• Oluşturulma amacı (Konferans/ Makale, Teknik Rapor),
• Maliyet,
• Konunun erişilebilirliği ve güncelliği gibi etmenler uzunluğunu etkilemektedir.

Özlerin Genel Özellikleri

Okuyucuya makaleyi/metnin tamamını okuyup okumama konusunda karar vermede yardımcı olma,

Özü verilen çalışmada elde edilen temel bulguların neler olduğunu gösterme,

Okuyucuların metinde verilen bilgileri okumadan önce metnin taslağı hakkında fikir sahibi olmaları,

Danışma kütüphanecilerinin kullanıcılara daha hızlı hizmet vermeleri,

Teknik eserlerin danışmanlarca detaylara takılmadan değerlendirilmesi, özelliklerine sahiptir.

Kaynakça

Koçak, Ö. (2019, Mart 11). Dizinleme Teknikleri. Dizinleme Teknikleri Dersi.