Halk Kütüphanelerine İlişkin Bilgiler

Bilgi Uzmanı

İçindekiler

1 Türkiye’de Kaç Halk Kütüphanesi Vardır

2 Halk Kütüphanelerinde Hangi Materyal Ödünç Olarak Verilir?

3 Kütüphaneler Hangi Gün ve Saatlerde Açıktır?

4 Halk Kütüphanelere Koleksiyon Sayısı

5 Yerleşik (Halk) Kütüphane Hizmetlerinden Yararlanamayanlar İçin

6 Gezici Kütüphane Hizmeti Nedir?

7 Kütüphane Açılmasında Aranan Şartlar Nelerdir?

8 Ne Tür Kitaplar Satın Alınmaktadır?

9 Kütüphane Haftası Hangi Tarihler Arasında Kutlanmaktadır?

10 Konuşan Kitaplık Hizmeti Nedir?

11 Halk Kütüphanelerinin Hizmet Verdiği Binaların Standartları Nelerdir?

Türkiye’de Kaç Halk Kütüphanesi Vardır

Türkiye genelinde 1141 kütüphanemiz bulunmaktadır. Bunların halk, çocuk ve yazma eser kütüphanesi olarak açılımı şu şekildedir:

	Halk	Çocuk	Yazma	Toplam
İl Merkezi	150	38	13	201
İlçe Merkezi	691	4	1	696
Kasaba/Köy	241	3	0	244
Toplam	1082	45	14	1141

Halk Kütüphanelerini İncelemek İçin Tıklayınız.

Halk Kütüphanelerinde Hangi Materyal Ödünç Olarak Verilir?

Halk kütüphaneleriyle çocuk bölümlerinde ve çocuk kütüphanelerinde, yazma ve nadir basma eserler ile her türlü ansiklopedi, sözlük ve diğer kaynak kitaplar, süreli yayınların son sayıları ve okuyucular tarafından kütüphanede yararlanmak üzere çok sık aranan eserler dışında kalan kitapların ödünç olarak verilmektedir.

Kütüphaneye üye olmak kaydıyla okuyucuya her defasında Kütüphane Müdürünün uygun görmesi ile üç veya üçten fazla sayıda kitap ödünç verilir.

Kütüphaneler Hangi Gün ve Saatlerde Açıktır?

Beyazıt Devlet Kütüphanesi, Süleymaniye Kütüphanesi, Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi ve İl Halk Kütüphaneleri ile yardımcı hizmetliler hariç 4 ve 4’ten fazla personeli bulunan halk kütüphaneleri yıl boyunca yalnız Pazar günleri, yardımcı hizmetli dışında kütüphane müdürü dahil personeli 3 ve 3’ten az olan kütüphaneler ise 15 Eylül – 15 Haziran tarihleri arasında Pazar ve Pazartesi günleri,16 Haziran – 14 Eylül tarihleri arasında Cumartesi ve Pazar günleri kapalıdır.

Yardımcı hizmetliler dışında 2 ve daha fazla personeli olan kütüphaneler öğle tatilinde de kullanıcılarına hizmet vermektedir.

Kütüphanelerin mesai saatleri ise 657 Devlet Memurları Kanununun 100’ncü maddesine göre bulundukları illerin Valiliklerince belirlenmekle birlikte, Bakanlığımız tarafından öğrencilerin ve çalışan vatandaşlarımızın kütüphanelerimizden daha fazla yararlanabilmesi için, yeterli personele sahip il halk kütüphanelerin 1 Eylül – 31 Mayıs tarihleri arasında saat 19:30 ‘a kadar hizmet vermeleri sağlanmıştır.

Halk Kütüphanelere Koleksiyon Sayısı

Halk kütüphanelerin materyal ve kullanıcı hizmetine ilişkin istatistikî veriler, I. altı aylık (Ocak-Haziran) ve yıllık (1 Ocak- 31 Aralık) olmak üzere yılda iki kere, web tabanlı olarak yaptırılan istatistik programı aracılığıyla ilgili kütüphanelerce Genel Müdürlüğümüze ulaştırılmaktadır. Aylık istatistikler ise ait oldukları kütüphanelerce tutulmaktadır. Son yıla ait genel istatistikler http://www.kygm.gov.tr adresine yayınlanmaktadır. Ayrıntılı istatistikî verilere ulaşabilmek için ise, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü ile iletişime geçilmesi gerekmektedir.

halk kütüphanlerinde bulunan materyal sayısı

Yerleşik (Halk) Kütüphane Hizmetlerinden Yararlanamayanlar İçin

Yerleşik kütüphane hizmetlerinden yararlanamayan yerleşim bölgelerindeki vatandaşlarımıza kütüphane hizmeti sunulabilmesi amacıyla ülke genelinde 51 gezici kütüphane aracı hizmet vermektedir.

Gezici Kütüphane Hizmeti Nedir?

Şehirlerin uzak semtlerinde, kasaba veya köylerde yaşayıp, uzaklık sebebiyle yerleşik halk kütüphanelerinden yararlanamayan vatandaşlarımıza gezici kütüphanelerle hizmet götürülmektedir.

51 (09.08.2010 tarihi itibariyle) gezici kütüphane aracı ile hizmeti verilmektedir.

Kütüphane Açılmasında Aranan Şartlar Nelerdir?

1)         Herkesin kolaylıkla ulaşabileceği merkezi bir yerde olması,
2)      Kütüphane açılacak binanın kültür ve kütüphane hizmetlerini vermeye elverişli olması.
3)      En az 80–100 m² okuma salonu ve idari bürolarının olması,

4) Müstakil bir binada ve sessizlik ortamına sahip olması, öncelikle giriş katında olması,

5) En az 25 yıl süreyle tahsis veya intifa hakkının Bakanlığımıza verilmiş olması,

6) Bay ve bayan okuyucular için ayrı tuvaletlerinin olması,

7) Müstakil odun ve kömür deposunun olması,
8) Gürültüden uzak, trafiğin az olduğu, eğlence yerleri ile içkili yerlerden uzak olması gerekmektedir.

Ne Tür Kitaplar Satın Alınmaktadır?

Kitap alımları KTB Yayın Seçme Kurulu’nca, 18 Haziran 2005 tarih ve 25849 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Kültür ve Turizm Bakanlığı ‘Yayın Seçme Yönetmeliği’ne göre yapılmaktadır.

Yönetmeliği incelemek için tıklayınız.

Kütüphane Haftası Hangi Tarihler Arasında Kutlanmaktadır?

Her yıl, Mart ayının Pazartesi günü ile başlayan son haftası tüm yurtta “Kütüphane Haftası” olarak kutlanmaktadır.

Konuşan Kitaplık Hizmeti Nedir?

Görme engellilerin, bilgi kaynaklarına ulaşmasını sağlayarak eğitim ve öğretimlerine destek olmak, kişisel gelişimlerine katkı sağlamak amacıyla, Bakanlığımız tarafından halk kütüphaneleri bünyesinde “Konuşan Kitaplık Bölümleri” oluşturulmuştur. 13 kütüphanemizde Konuşan Kitaplık Bölümü bulunmakla birlikte, ihtiyaç duyulan yerlerde söz konusu bölümlerinin açılması için çalışmalar yapılmaktadır.

Okuyucu istek, ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda braille alfabe ile basılmış kitaplar satın alınarak ve dergilere abone olunarak söz konusu bölümlerde kullanıcıların hizmetine sunulmaktadır. Ayrıca, görme engelli kişilere web sayfamız üzerinden sesli kitap hizmeti verilmektedir. http://konusankitaplik.mkutup.gov.tr/

Halk Kütüphanelerinin Hizmet Verdiği Binaların Standartları Nelerdir?

İl, ilçe ve kasabalar olmak üzere Bakanlığımız yatırım programı yoluyla 150 Kütüphane binası yaptırılmıştır.

Yatırım yoluyla yaptırılan bina sayımız mevcut 1141 kütüphane sayımızın yalnızca % 13’üdür. Bu sayı gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırıldığında çok yetersiz kalmaktadır.

Yatırım yoluyla yaptırılan binalarımız kütüphane tip projelerine göre 2, 3 veya 4 katlı olarak yaptırılmaktadır. Ortalama kat alanı 465 m²‘dir. Binada çok amaçlı salon, sergi salonu, yetişkinler ve çocuklar için okuma salonları ile yönetim ve idari bürolar bulunmaktadır.

Yatırım yoluyla yaptırılan kütüphane binalarımız dışında Bakanlığımızca Kültür Merkezi olarak 35 bina yaptırılmıştır. Bu binaların bir bölümünde kütüphane hizmet vermektedir.

Diğer 956 kütüphane binamız ise, özel idare, belediye, vakıf vb. kurumlarca Bakanlığımıza tahsis edilmiştir ya da şahıslarca bağışlanmıştır. Bakanlığımızın kullanımına verilen bu binaların büyük bir kısmının standartlara uygun olmaması, sağlıklı bir kütüphane hizmeti vermesini engellemektedir. Bu binaların sağlıksız ve yetersiz oluşunun yanı sıra bir kültür yapısı özelliğini de taşımaması nedeniyle halkın kültür ve kütüphaneye bakışını olumsuz olarak etkilemektedir.

Kütüphanelerimizin çağdaş bir yapıya kavuşturulması yönündeki çalışmaların öncelikli olan modern kütüphane binası sayımızın hızla artırılması olup, halk kütüphaneleri binalarının modern kütüphaneciliğin gerektirdiği anlayış içerisinde, kütüphane hizmetlerinden daha kolay, rahat ve hızla yararlanmayı sağlayacak yeterliliğe kavuşturulmasıdır. Ayrıca yetersiz binalarda hizmet veren kütüphanelerimizin bir plan dâhilinde ve en kısa sürede daha sağlıklı binalarda hizmet vermesi için yerel yönetimlerle işbirliği yapılarak çalışmalar başlatılmıştır.

Ülkemizde kütüphane binalarının fiziki yönden ve iç mimari itibariyle resmi bina kimliğinden çıkarılarak, binaların çağdaş kütüphane standartları ve mimari nitelikleri açısından analizi kullanıcıya yönelik olarak verimliliğin arttırılması, mimari program geliştirilmesi gibi konularda bir on çalışma yapılarak, yeni projeler hazırlattırılacaktır.

Kaynak için tıklayınız.