Örtük Bilgi

Örtük Bilgi

Örtük Bilgi, Bireyin fikirlerinde, deneyimlerinde, değerlerinde veya duygularında köklenmesi ve de kişiye özel olması örtük bilginin temel özelliklerindendir. Kişinin kurum işleyişi sırasında bazı durumlarda kullandığı bilgidir. Özellikle sosyal ilişkiler ve bir kurumun veya grubun iş yapış tarzıyla alakalıdır.

Örtük bilgi şahısların kendine has ortaya koydukları tecrübeler şeklinde görünmektedir. İnsanın beyninde ve içinde taşıdığı bilgidir. Bir başka ifade ile bireylerin tecrübeleri üzerine odaklanan, değerlerinin ve tutumlarının ortaya koyduğu insan davranışlarını ifade eden bilgidir ve özellikle örgütsel performansın sağlanmasında anahtar rol oynadığına inanılmaktadır. Bireylerin özelinde olan bu bilgi bazen uygulayan kişiler tarafından da fark edilememektedir.

Kişi içinde veya beyninde var olan bilginin çoğunlukla farkında değildir ve
başkalarının da aynı bilgiye aynı düzeyde sahip olduğunu varsayar. Örtük bilginin paylaşılmasını güçleştiren en önemli faktör de budur. Bazen yaptığımız işlerin farkında olmayız, nasıl yaptığımızı bilemeyiz ve bunu bir başkasına anlatırken de zorlanırız.

Bir örgüt içerisinde her çalışanın örtük bilgileri bulunmaktadır. Bu örtük
bilgilerin toplamının oluşturduğu kollektif güç ise örgüt için son derece değerlidir.

Bu gücün büyütülmesi kayıtlı veya kayıtsız bulunan bilgilere erişilmesiyle
gerçekleşmektedir. Yalnızca insanların zihninde olan bilgiler değildir, aynı zamanda kayıtlı olmasına rağmen erişilemeyen bilgileri de ifade etmektedir. Örneğin her birimde yararlanılabilecek bir veritabanının yalnızca bazı birimlerin erişime açık olması, söz konusu veritabanının örtük bilgi olarak değerlendirilmesine neden olmaktadır.

Bilgi yönetimi; kayıtlı olmayan bilgilerin kaydedilmesini, kayıtlı
olanların ise erişilebilir olmasını mümkün kılacak düzenlemeleri içermektedir. Bilgi yönetimi ile kurumsal düzeyde gerçekleştirilmek istenen birçok amaç bulunmaktadır.

Söz konusu amaçlardan en önemlisi örtük bilginin açık bilgiye, açık bilginin ise daha açık bilgiye dönüştürülmesidir. Bu, bir anlamda kayıtlı olmayan bilgilerin kayıt altına alınmasını, kayıt altına alınanların da erişilebilir olmasını ifade etmektedir.

Örtük bilginin nerede ve ne zaman ortaya çıktığı ve bilginin nasıl
kullanıldığını bilmek neredeyse mümkün değildir. Yenilikçilik gibi yön ve sınır tanımaz, basitçe bulunur.

Örtük bilgiyi biçimlendirip başkalarına iletmek veya paylaşmak, açık bilgiye oranla daha zordur. Bu nedenle örtük bilginin açığa çıkarılması, kullanılması ve paylaşılması son derece önemlidir. Günümüzün bilgiye dayalı kurumları; bilgi üretiminde nesnel enformasyonun işlenmesi kadar çalışanların her birinin kapalı ve son derece öznel kavrayışlarından, sezgilerinden ve önsezilerinden yararlanmayı ve bu bilgiyi kurumun bütününe mal edebilmeyi başarabilenlerdir.

Örtük bilgi, bir kurumun entelektüel sermayesinin her türünde farklı bir
şekilde bulunmaktadır. İnsan sermayesinde örtük bilgi; bireylerin varsayımları, ön yargıları, değerleri ve inançlarının birleşimidir. Müşteri sermayesinde örtük bilgi, müşterilerin verilen ürün veya hizmet karşılığında elde ettiği değer algılamasını şekillendirdiği bireysel ve kolektif zihni bir modeldir. Yapısal sermayede örtük bilgi kurumun üyelerinin normları ve değerleri de dahil olmak üzere, kurum kültürünü
şekillendirdikleri kolektif zihni modellerdir.

Kurumların örtük bilgileri açık bilgi haline getirme kültürüne sahip olması
gerekmektedir. Yeni ürün ve rekabet üstünlüğünü devam ettirmek için örtük bilgilerin zihinlerden açığa çıkarılmaları ve paylaşılmalarını sağlamak gerekmektedir.

Alavi ve Leinder çalışmalarında örtük bilginin zihinsel modelleri içeren
kısmını bilişsel özel uygulama alanı olan ustalıkları da teknik örtük bilgi olarak tanımlamışlardır.

Grup halinde çalışılan işletmelerde bilginin açık hale gelmesi
paylaşımı ile gerçekleşmektedir. Grup çalışmalarında her çalışan bilgiye ulaşabilirse öğrenme daha hızlı gerçekleşmektedir.

Kaynakça

TOKCAN, H. (2005). BİLGİNİN ÜRETİMİ VE KULLANIMI AÇISINDAN BİLGİ YÖNETİMİ: ÜNİVERSİTE’DE AKADEMİK YÖNETİCİLERİN BİLGİ YÖNETİMİ ALGILARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI , KIRIKKALE . Haziran 12, 2020 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=WY5CM7tPNE2z_YM6pBu0tyIWLShkz0lv82wKY8hBQdv4Bofd0UPMKn_TuRdpvnYu adresinden alındı